نیکلای یکم

نیکلای یکم
نیکلای یکم در سال ۱۸۵۵
امپراتور روسیه تزار روسیه، پادشاه لهستان و پادشاه دوک بزرگ فنلاند
دوران	۱ دسامبر ۱۸۲۵ میلادی - ۲ مارس ۱۸۵۵ میلادی
۳ سپتامبر ۱۸۲۵ میلادی
پیشین	الکساندر یکم
جانشین	الکساندر دوم
زاده	۶ ژوئیهٔ ۱۷۹۶ گاتچینا، امپراتوری روسیه
درگذشته	۲ مارس ۱۸۵۵ (۵۸ سال) سن پترزبورگ، امپراتوری روسیه
آرامگاه	کلیسای جامع پتر و پل
همسر	آلکساندرا فیودوروفنا
فرزند(ان)	الکساندر دوم روسیه
نام کامل نیکلای پاولوویچ رومانوف
خاندان	هولشتاین-گوتورپ-رومانوف
پدر	پاول یکم
مادر	ماریا فئودوروونا

تندیس اسب سوار نیکلای یکم در میدان سنت ایزاک

نیکُلای یکم (۶ ژوئیه ۱۷۹۶ میلادی - ۲ مارس ۱۸۵۵ میلادی) امپراتور روسیه از سال ۱۸۲۵ میلادی و همچنین پادشاه لهستان بین سال‌های ۱۸۲۵ تا ۱۸۳۱ بود. او در گاتچینا به عنوان فرزند پاول یکم متولد شد. همسر او آلکساندرا فیودوروفنا، شاهزاده آلمانی بود. جنگ ایران و روس که به عهدنامه ترکمانچای انجامید در زمان او به وقوع پیوست.

الکساندر اول در نوامبر ۱۸۲۵ درگذشت و نامه‌ای بر جای گذاشت که به‌جای کنستانتین، برادر وسطی، نیکلای برادر کوچک‌تر خویش تزار گردد؛ ولی این نامه علنی نشد و طرفداران کنستانتین شروع به ادای سوگند وفاداری به او کردند، در حالی که او هیچ تمایلی به جانشینی نداشت. اختلاف بین طرفداران دو برادر بالا گرفت و گروهی از افسران آزادی‌خواه به بهانه حمایت از کنستانتین دست به شورش زدند. این شورش که قیام دکابریست‌ها معروف شد، در دو شهر سن‌پترزبورگ و کی‌یف رخ داد.

نیکلای اول سرسختانه در برابر این شورش‌ها ایستاد و افسرانی را که در اندیشه تغییر و تحول روسیه بودند سرکوب و اعدام کرد. خشونت‌های تزار باعث شد تا به نیکلای تازیانه زن مشهور گردد. نیکلای اول درگیر جنگ با امپراتوری عثمانی شد که به جنگ کریمه معروف گردید. او به بهانه حمایت از مسیحیان مناطق والاسی و مولداوی که در فرمان‌روایی عثمانی زندگی می‌کردند، وارد جنگی شد که حمایت فرانسه، بریتانیا، و حتی اتریش از عثمانی را به‌همراه داشت.

نیکلای در ۲ مارس ۱۸۵۵ در کاخ زمستانی سن پترزبورگ بر اثر سینه‌پهلو درگذشت. هرچند گمانه‌زنی‌های اثبات نشده‌ای مبنی بر خودکشی او نیز وجود دارد.

منابع

• ت‍اری‍خ روس‍ی‍ه از آغ‍از ت‍ا ان‍ق‍لاب اک‍ت‍ب‍ر؛ ت‍أل‍ی‍ف ن. ب‍ری‍ان ش‍ان‍ی‌ن‍وف؛ ت‍رج‍م‍ه و اق‍ت‍ب‍اس خ‍ان‍ب‍اب‍اب‍ی‍ان‍ی. تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۵۲.
• روس‍ی‍ه ت‍زاری؛ ت‍أل‍ی‍ف ج‍ی‍م‍ز ای. اس‍ت‍ری‍ک‍ل‍ر، ت‍رج‍م‍ه م‍ه‍دی ح‍ق‍ی‍ق‍ت‌خ‍واه، ت‍ه‍ران: ق‍ق‍ن‍وس، ۱۳۸۱.
• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Nicholas I of Russia». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۴.
• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Nikolaus I. (Russland)». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای آلمانی ، بازبینی‌شده در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۴.